Formule voor veilige ventilatie

Ook bij niet-giftige en onbrandbare koudemiddelen

De koudemiddelinhoud van Trane koelmachines en warmtepompen wordt dankzij slimme technologie steeds kleiner. Bovendien hebben de nieuwste koudemiddelen veel gunstiger eigenschappen. Zoals bijvoorbeeld R1234ze. Dat is veilig voor de ozonlaag, heeft een klimaatvriendelijk GWP < 1 en is niet giftig. Maar dat maakt ventilatie van de machineruimte niet minder belangrijk.

De koudemiddelen die in koelmachines en warmtepompen van Trane kunnen worden toegepast, staan in de koudemiddelenlijst van de NEN 378 bijlage E. De door Trane toegepaste koudemiddelen zijn onder andere R134a, R407C en R1234ze.

Koudemiddelen als R134a en R1234ze zijn onbrandbaar als ze worden gebruikt in koelmachines en warmtepompen. Maar als zo’n koudemiddel gemengd raakt met lucht, onder druk staat en contact heeft met een ontstekingsbron, is ontbranding mogelijk. Er is dan wel een ‘perfect storm’ aan omstandigheden nodig. Bij 1234ze bijvoorbeeld een temperatuur boven 28 °C, een concentratie tussen 5,7 en 11,3% plus een sterke ontstekingsbron.

Maar onmogelijk is het dus niet. Ook bij niet-giftige, onbrandbare en milieuvriendelijke koudemiddelen is het dus belangrijk om de afzuigende ventilatie op orde te hebben. Bij een ongelukkige samenloop van omstandigheden, blijft zo de veiligheid gewaarborgd.

Apparatuur die in de open lucht wordt opgesteld, vergt natuurlijk geen ventilatie. Maar het is logischerwijs wel zaak plaatsing nabij ventilatieluchtinlaten te vermijden.

Ventilatie en noodventilatie verplicht

Voor een machineruimte met koelmachines of warmtepompen is standaard ventilatie verplicht. De ventilatormotor moet zich vanzelfsprekend buiten de afgezogen lucht bevinden en afblazen naar de buitenlucht. Er geldt een minimum van 4 luchtwisselingen per uur als er mensen in de betreffende machineruimte aanwezig zijn.

Noodventilatie is eveneens verplicht. Dit voor het onwaarschijnlijke geval van een koudemiddellekkage. In zo’n situatie moet de afzuigende ventilatie worden opgevoerd volgens onderstaande formule en via minstens twee onafhankelijke inschakelvoorzieningen, de ene in de machineruimte en de andere erbuiten. Daarbij geldt dat 15 luchtwisselingen per uur voldoende zijn.

De vereiste noodventilatie is gebaseerd op de koudemiddelinhoud van het grootste aanwezige koudemiddelcircuit. Die inhoud bepaalt dus het aantal kg in de formule en de ‘koudemiddelvulling in kg’ in onderstaande tabel met voorbeelden.

Formule noodventilatie

• Notatie formule in Microsoft Excel bij kg in cel A1: ƒx=0,014*A1^(2/3)
• Formule toegepast bij 100 kg: 0,014 x 100^(2/3) = 0,301621 m³/sec. Maal 3600 is 1086 m³/h.

Noodventilatie luchthoeveelheid voor enkele koudemiddelvullingen.