Restwarmte datacenter via warmtepomp naar zwembad

Een uniek voorbeeldproject met energie-uitwisseling is dit najaar geopend. Restwarmte van het NLDC Datacenter in Aalsmeer stroomt naar drie verschillende locaties: een groot sportcentrum, een kindcentrum en een exporteur van potplanten. In het sportcentrum gaat de restwarmte naar twee Trane RTSF warmtepompen. Deze houden niet alleen de zwembaden en kleedkamers warm, maar leveren óók heet water voor de douches.

Restwarmte heen, koelwater terug

Dit duurzaamheidsproject, een initiatief van de gemeente Aalsmeer, kreeg een Demonstratie Energie-innovatiesubsidie (DEI) van RVO. Het is een van de tien ­initiatieven in Nederland die deze subsidie ontvingen.

De gemeente en het consortium van vier partijen – NLDC en de drie afnemers De Waterlelie, Triade en Fertiplant – hebben als pioniers een intensief traject achter de rug met studies, vergunningen en technische uitdagingen. Maar nu is de uitwisseling van warmte en koude een feit.

Circulatiepompen transporteren de restwarmte van het NLDC Datacenter op een ring in de Aalsmeerse wijk Hornmeer. Het water komt op 20 °C aan bij de afnemers, die het met warmtepompinstallaties zelf kunnen opwaarderen tot de gewenste temperatuur. Het tot maximaal 10 °C afgekoelde water gaat terug naar NLDC en is direct geschikt voor de koeling van dataruimtes. Er is dus ook minder energie nodig voor datacenterkoeling.

Nuttige bestemmingen via warmtepompen

Henk Veldwijk, Senior Technisch Consultant bij NLDC, is al jaren bezig met verduurzamingsprojecten. “Als datacentrum hebben we natuurlijk veel energie nodig, maar NLDC heeft een groen imago hoog in het vaandel. We gebruiken 100% groene energie en zoeken nuttige bestemmingen voor onze restwarmte. Behalve voor de verwarming van de eigen kantoren gebruiken we restwarmte bijvoorbeeld hier in Aalsmeer ook voor de verwarming van noodstroomaggregaten.”

Voor die laatste toepassing, ontwikkeld door Veldwijk en samen met Hamer Installatietechniek uitgevoerd met een Trane warmtepomp, kreeg NLDC zelfs een internationale prijs.

Trane City RTSF

Inspirerend demonstratieproject

Maar ook na de innovatie met de noodstroomaggregaten was de restwarmte nog lang niet op. “In Aalsmeer produceert NLDC bijna 4 MW aan restwarmte. In het kader van de energy hub Aalsmeer is een systeem uitgelegd waarmee we 1 MW aan warmte kunnen weggeven. Iets meer dan de helft daarvan wordt nu al gebruikt. We hebben nog reservecapaciteit voor andere deelnemers in de toekomst.”

Ter vergelijking: de energy hub Aalsmeer kan ongeveer negentig huishoudens aan CO₂ besparen op jaarbasis. Henk Veldwijk: “In het kader van de energietransitie is dit een goed initiatief om te laten zien wat er met restwarmte mogelijk is op kleinschalig niveau. Als je er goed over nadenkt kun je heel veel bereiken met elkaar. Dit demonstratieproject heeft dan ook warme belangstelling van bedrijven en bijvoorbeeld ook van zwembaden elders in het land.”

Het project had wel wat voeten in de aarde en ook daarbij kwam de subsidie goed van pas. “Het leidingwerk gaat op de diepste punten wel 25 meter onder de grond door, onder de heipalen van de bedrijven in de wijk.”

Trane warmtepompen erin, cv-ketels eruit

Hamer Installatietechniek zorgde binnen de energy hub Aalsmeer onder meer voor de installatie van warmtepompen bij zwembad De Waterlelie. Freddy Mulder, hoofd Engineering I&U, deed de engineering en de calculatie. Coen van Kalker was de verantwoordelijke projectleider voor de uitvoering.

“Met de warmtepompen worden niet alleen het binnen- en buitenbad verwarmd, maar ook een whirlpool, de luchtbehandelingskasten en de douches,” vertelt Mulder. “Alles wat voorheen de cv-ketel deed, doen nu de warmtepompen. Die zijn ingepast in de bestaande cv-installatie.”

Wel moesten onder meer luchtbehandelingskasten en zwembadwisselaars geschikt gemaakt worden voor verwarming met lagere temperaturen.

Heet water voor douches en tegen legionella

Trane City RTSF G warmtepompen zijn zeer energiezuinig en ze werken op het koudemiddel R1234ze dat een GWP heeft van bijna nul. Dat ze ook nog uitzonderlijk compact zijn, kwam goed uit.

Coen van Kalker: “De twee bestaande cv-ketels en alle installaties voor het zwembadwater stonden in een behoorlijk kleine ruimte. Door alvast één ketel te verwijderen konden we de twee benodigde warmtepompen erbij plaatsen, een Trane RTSF 70 en een Trane RTSF 50.”

De belangrijkste reden voor de keuze van deze warmtepompen was dat het sportcentrum hoge temperaturen nodig heeft. Van Kalker: “Er is water nodig voor de douches en ook temperaturen van boven de 70 °C in verband met thermische desinfectie.”

De eerste warmtepomp met 80 °C

Freddy Mulder vult aan: “Onze samenwerking met Trane duurt al heel lang, maar in dit geval was de Trane RTSF ook echt de enige die in aanmerking kwam. De meeste warmtepompen gaan niet verder dan 50 tot 55 °C en de RTSF warmtepompen van Trane zijn de eerste die water van 80 °C kunnen maken.”

Zonder deze warmtepompen had Hamer Installatietechniek het sanitairwater voor de douches moeten scheiden en door middel van elektrische verwarmingselementen moeten verwarmen. “Dat kost natuurlijk meer dan wanneer je dat óók met gratis restwarmte en een warmtepomp doet!”

De resterende cv-ketel blijft nog even staan, maar de gaskraan staat dicht en zwembad De Waterlelie kan niet wachten om van het gas af te gaan.

Meer informatie

Trane warmtepompen

Eerder project NLDC en Hamer met Trane warmtepomp (op website Hamer)

Website van Energy Hub Aalsmeer