Duurzame metamorfose voor kantoortoren uit 1971

Een van de hoogste kantoortorens van Utrecht is het Piet van Dommelenhuis. Het is bijna 75 meter hoog, telt negentien etages en doet al decennia dienst als onderkomen voor diverse bedrijven en instellingen. Is zo’n pand te verduurzamen? Een bouwteam met Eneco, STB en Trane Nederland nam de uitdaging aan.

De HVAC-installaties van het Piet van Dommelenhuis zijn in de loop der tijd wel gemoderniseerd, maar een deel dateert nog uit de begintijd. Het pand was inmiddels aangesloten op stadswarmte, maar de koelmachines maakten gebruik van een uitgefaseerd koudemiddel en de oude koeltorens vroegen veel onderhoud.

Het was de wens van opdrachtgever Urban Interest om de koudevoorziening op een zo duurzaam mogelijke manier te vervangen. De oplossing werd gevonden in de lucht/water-warmtepomp. Die kan zowel koude als warmte produceren.

De bestaande stadswarmteaansluiting zou behouden blijven en dienen als back-up bij een eventuele storing of bij piekvraag in een extreem koude winter.

Het Piet van Dommelenhuis is ontworpen in de tijd van de vorige energietransitie, toen centrale verwarming op gas de nieuwe norm werd. De fysische eigenschappen van het pand zijn berekend op hoge temperaturen en niet zomaar geschikt voor lagetemperatuurverwarming tot 55 °C met warmtepompen. Daarom kreeg de kantoortoren een nieuwe jas. In het kader van het renovatieproject werd de hele buitenste schil van het pand opnieuw bekleed om een hogere isolatiewaarde te realiseren.

Op het Piet van Dommelenhuis staan nu drie Trane warmtepompen: twee verschillende omkeerbare lucht/water-warmtepompen en een revolutionaire multi-pipe unit, die gelijktijdig kan koelen en verwarmen. Uit berekeningen van Trane bleek dat dit de hoogst renderende combinatie was.

Het plaatsen van de warmtepompen was een huzarenstukje. De apparaten, van zo’n 6000 kg per stuk, moesten 80 meter omhoog. Omdat deze hijswerkzaamheden in binnenstedelijk gebied plaatsvonden, was overdag hijsen geen optie en werd de operatie in het donker uitgevoerd.

Om de warmtepompen in een optimale conditie te houden gaat Trane Nederland zelf het onderhoud verrichten.